Sterke verhalen

Zondag 13 maart is de bergsportdag in de Jaarbeurs Utrecht, met een prachtig programma voor bergsportliefhebbers. Grote trekker is bergbeklimmer Simone Moro; hij is net terug van de top van Nanga Parbat (8126 m), de eerste succesvolle winterbeklimming ooit, een superprestatie.
Katja Staartjes: “Behalve alle reguliere bergsport-stands is er dit keer ook een ‘straat’ met Nepal-standjes en er zijn lezingen over Nepal. Zelf zal ik om 10 uur een presentatie verzorgen over de situatie in de gebieden Helambu en Langtang, volgend op de aardbeving van vorig jaar.

In dat kader ben ik een selectie aan het maken van de foto’s van onze tocht afgelopen januari. Het roept herinneringen op. Uiteraard. Wat was het weerzien heftig, maar ook mooi. Zo waren ook een aantal verhalen van de bevolking terplekke. Verhalen die tonen hoe krachtig mensen (en kinderen) kunnen zijn. Een glimp van drie van die verhalen:

  • Het dorp Langtang raakte bedolven onder een gigantische puin-sneeuw en ijslawine, een paar minuten na de aardbeving op 25 april jl. Het enige huis dat is blijven staan, stond pal onder de rotswand. De lawine raasde over het huis heen, en slechts één hoek raakte beschadigd. Ik vond het luguber dit huis te aanschouwen begin januari, te midden van de lawine-morene die het dorp eronder totaal heeft weggevaagd. Zo’n 300 mensen vonden er de dood. Onze vriend Chhembel vertelde dat in dit enige overgebleven huis, tijdens de aardbeving, vier kinderen waren. Zij overleefden de verschrikking en hoe klein ze ook waren (tussen de 4 en 11 jaar oud), ze waren in staat door de lawine-puinhopen zelfstandig naar het buurdorp Kyangjin Gompa te lopen, een paar kilometer verderop.
  • Het iets hoger gelegen – oude – dorp Langtang, kreeg te maken met de drukgolf van de lawine die het lage gedeelte totaal bedolf. In dit hoge deel was een vrouw water aan het halen ten tijde van de aardbeving. Zij greep zich vast aan watertap toen de drukgolf daar alles wegblies; zij bracht het er van af met slechts een gebroken been.
  • In Helambu bezochten we het klooster Palri Radma Odsal Ling (even voor Sermathang), dat net klaar was en deels is verwoest. Er werd volop gewerkt aan de restauratie. Steen voor steen wordt alles weer handmatig opgebouwd. En wat zegt de lama? “We hebben tien jaar gewerkt aan deze heilige plek. Ik ben dankbaar dat niet alles is verwoest en dat we de heiligdommen weer kunnen opbouwen. Dit is een mooie plek.”

Dit positivisme is een voorbeeld en geeft kracht!

BBC Radio: The Conversation

Op 11 januari 2016 zond BBC Worldservice het programma The Conversation uit. Gemma Cairney interviewde Shailee Basnet uit Nepal en Katja Staartjes uit Nederland. Twee bergbeklimmers, de ene afkomstig uit het ‘hoogste’ land ter wereld en de andere uit het ‘laagste’ land.

Beide vrouwen zijn gegrepen door de bergen; ze beklommen ieder diverse bergreuzen waaronder Mount Everest. Beide vrouwen beogen anderen te inspireren met hun keynote speeches. Shailee is een groot voorbeeld voor andere vrouwen in Nepal: ze was expeditieleider van een buitengewoon project, zeker voor Nepalese begrippen: het beklimmen van de 7 Summits door een volledig Nepalees vrouwenteam.
Beide vrouwen zijn door de Nepalese overheid benoemd tot goodwill ambassadeur van het Himalaya-land

In deze uitzending praten de vrouwen over hun liefde voor de bergen en wat deze passie hen bracht. En wat ze tijdens de expedities leerden op gebied van leiderschap en samenwerken.
Beluister via deze link het gesprek.

Terug naar Langtang

Vanuit het dorp Thulo Syabru vingen we ruim een week geleden (6 januari 2016) een glimp op van het Langtang dal. Dit is één van de zwaarst getroffen gebieden door de aardbeving van april 2015, en tevens de plek waar onze vriend Chhembel woont, wiens gezin Henk en ik sinds 2003 ondersteunen. Met ons team zouden we direct terugrijden naar Kathmandu, er was geen ruimte om het Langtang dal in te lopen. Zelf zou ik als enige nog een paar dagen in Kathmandu blijven, voor diverse ontmoetingen en afspraken. Om een lang verhaal kort te maken: ik heb uiteindelijk mijn vlucht verzet, om samen met Chhiree de situatie in Langtang met eigen ogen te zien. En Chhembel te bezoeken; zijn vrouw kwam om bij de aardbeving en zijn lodge werd volledig verwoest. Op 10 januari reden Chhiree en ik terug naar het gebied en starten die middag onze tocht vanuit Syabrubensi. Vanaf Sherpagaon liepen we de tocht met Chhembel uit Kyangjin Gompa, die ons alle details uit de doeken deed van wat gebeurd is, de huidige situatie en de plannen. Hier mijn verslag.

Samenvatting: het was hartverscheurend de verwoestingen te zien en te voelen bij de nabestaanden. Qua route en perspectief vond ik de situatie hoopvol; het pad is hersteld en voor een stukje verlegd. Wel zijn er veel landslides, die bij nat weer / na zware sneeuwval een verhoogd risico vormen. Het is mogelijk om de tocht via lodge-overnachtingen te doen; er is voldoende heropend. Het is zeer de moeite om te gaan; de omgeving blijft prachtig en de bevolking is zo dankbaar als je komt!

Aanlooproute: het is niet mogelijk om de lage route via de rivier Langtang-khola te nemen (via Bamboo); te veel landslides. Het is ook de vraag of deze route hersteld kan worden. De aanloop is nu alleen mogelijk via de hoge route aan de andere kant van de rivier met de dorpen Khangjim en Sherpagaon.

Khangjim (2300 m): schade valt mee in dit authentieke dorpje. Voorheen 7 lodges, nu 5 open.

Sherpagaon (2600 m); 3 lodges geopend. Ik kende deze hoge aanlooproute niet, maar het is een prachtige route, met weidse uitzichten. Na Sherpagaon zijn er 4 landslides onderweg naar Rimche. Daar kom je weer op de normale Langtang-route.

Rimche (2400 m): van de twee lodges is er eentje open, de tweede opent binnenkort de deuren.

Lama Hotel (2500 m): voldoende lodges zijn hersteld. Check opening; afgelopen week was er niemand aanwezig.

Gumnachowk / Riverside (2770 m): de twee teashops zijn verwoest, waarvan eentje door een landslide afgelopen oktober: gigantische stukken rots zijn uitgebroken in de wand erboven. Mijn persoonlijke inschatting is, dat hier niets zal worden herbouwd.

Chunama (2800 m): de enige lodge (Woodland) is hersteld en staat er goed bij.

Ghoratabella (3030 m): verwoest door landslide en onmogelijk via oude route te bereiken. Ook komende jaren te gevaarlijk. Daarom is de route hier verlegd: even na Woodland lodge steek je de rivier over via een nieuwe houten brug. Je loopt circa 2,5 kilometer langs de andere kant. Dit stuk biedt volop mogelijkheden voor nieuwe lodges; veilige plek en voldoende vlakke stukken. Dit land behoort toe aan de het National Park, dus grote vraag is nu wie hier mag gaan bouwen en wanneer er een tender komt. Even voor het (verwoeste en lege) Army Camp steek je rivier weer over (houten brug) en kom je terug op de oude route.

Thyangsyap (3140): de lodges zijnverwoest door een sneeuwlawine direct na de aardbeving Mogelijk herbouw in toekomst. In het stuk dat volgt staat geen boom meer overeind; de drukgolf van de lawines hogerop, zijn alle bomen als luciferstokjes omgevallen.

Chyamki (3230 m): de 6 lodges zijn weggevaagd, inclusief de suspension bridge, waar niets van over is. Een gigantische sneeuwlawine heeft alles weggevaagd. Geen plannen voor herbouw. Hetzelfde geldt voor de lodges en brug van Gompa (vlak voor het dorp Langtang).

Dorp Langtang (3430 m): je gelooft je ogen niet, als je weet hoe mooi het hier eerder was. Een paar minuten na de aardbeving ontstond een lawine hoog op Langtang Lirung, die terecht kwam in het gletsjermeer op 5000 meter. Dit meer brak, en daardoor kwam de hele zaak naar beneden: tonnen met ijs, sneeuw, rotsen en modder zijn over de breedte van een kilometer uitgestrooid. De kracht kwam overeen met 50% van die van de atoombom op Hiroshima! Aan niets valt te zien dat hier ooit een dorp was. Het is een grote grijze morene geworden en in de rivier ligt nog steeds metershoog ijs. Na deze grijze massa volgt een stuk waar alles is weggevaagd en omver gedrukt; hier liggen alleen nog kleine resten van wat ooit huizen en spullen waren. Het oude dorp, dat iets hoger lag, is ook verwoest, maar hier staat af en toe nog een muur overeind. Het is nog niet duidelijk, maar er wordt voorlopig niets herbouwd op deze plek, wat mij verstandig lijkt.

Mundu (3550 m): de paar huizen van dit oude dorpje zijn deels hersteld en de twee lodges zijn open.

Sindum (3600 m): 1 teashop is open, een enkele simpele slaapplek.

Kyangjin Gompa (3830 m): alle lodges hadden behoorlijke schade, door een sneeuwlawine die pal na de aardbeving via de Langtang Lirung Gletsjer naar beneden kwam. Inmiddels zijn 3 van de 25 lodges heropend. Komend voorjaar zal bijna alles weer zijn geopend. Hier is dus ruim voldoende plek. Om de paar dagen komen er ladingen bouwmateriaal via een helikopter naar Kyangjin, hier is volop bouwactiviteit.

Conclusie: als je geen tent bij je hebt, moet je op dit moment het stuk Rimche → Mundu / Kyangjin in 1 keer overbruggen. Na de wintersluiting is dat Lama Hotel / Woodland→ Mundu. Kortom: het zou goed zijn als er snel lodges worden gebouwd ter hoogte van Ghoratabella, aan de andere kant van de rivier. Dit is ook de goede hoogte (3000 meter) om te acclimatiseren, als je nog niet gewend bent aan de hoogte.

Advies aan de Nepalese overheid: ik sprak afgelopen dagen met Deepak Raj Joshi (de nieuwe CEO van de NTB), Tej Raj Dahal (GHT) en Bacchu Shresta (Ministery of Tourism), en mijn advies is: – vanuit de overheid de resten van huizen e.d. rondom Langtang z.s.m. verwijderen en het gebied opruimen. Het is praktisch en emotioneel onuitvoerbaar voor de nabestaanden. Dit creeert bovendien werkgelegenheid voor dragers; – er dient zo snel mogelijk herbouw-actie te komen rondom Ghoratabella; – waar mogelijk moeten de landslide areas veiliger worden gemaakt.

Ik ben zeer dankbaar dat ik de tocht heb kunnen maken. Ondanks de ellende is er ook hoop, zeker als je ziet hoe de bewoners met de situatie omgaan. En het gebied is zo prachtig, elke keer raak ik opnieuw verliefd op Nepal en de mensen! Door naar Nepal te gaan, help je de bevolking. NepalNow!

 

Update Helambu – Nepal

Samenvatting: het verslag van de trektocht door Helambu in Nepal, rond de jaarwisseling van 2015/2016. We liepen niet de gebruikelijke route via Sundarijal en Kutumsang, maar via Melamchi Pull en Sermathang. Vanaf Tharepati volgden we de normale route over Gosainkund. Hoe staat het nu met dit gebied, dat zwaar getroffen was afgelopen voorjaar tijdens de aardbeving. Wel, het is inmiddels mogelijk hier via lodge te trekken. Het pad is nagenoeg overal uitstekend. Wel is er sprake van aanzienlijke schade in de dorpen en is het aantal slaapplaatsen soms nog beperkt.

Verslag. In de avond van 29 december 2015 arriveerden wij – Henk Wesselius, Pieter & David Hemels, Roy Heiner en ik – in Kathmandu.  Direct de volgende dag vertrokken we per jeep richting Sindhupalchowk/Helambu. Niet de route die Henk en ik een aantal maal eerder deden via Sundarijal (en waar wij nota bene zelf waren op de noodlottige dag van 25 april 2015), maar meer oostelijk via Melamchi Pull. Ruim een kilometer hoger ligt het dorpje Kakani (2000 m), met het hoofddoel van ons bezoek aan Nepal: de lokale Shree Palchowk Secondary School. Hier woonden we op 30 december de indrukwekkende openingsceremonie bij van het nieuwe gebouw, samen met onze vriend Chhiree Sherpa. Hij was afgelopen half jaar de linking pin in ons donatie-project en de nieuwbouw.
Na deze ceremony was het plan een trektocht te maken over de 4600 meter hoge bergpas Laurebina La (Gosainkund). Voor Pieter en David zou het de eerste trektocht door de bergen worden en een kennismaking met Nepal. Zodoende hadden we besloten dat Chhiree ons verder zou vergezellen, als Nepalese vraagbaak (en gids).
Hoe de lodges er in Helambu voor stonden werd vooraf niet duidelijk. Zodoende besloten we voor de zekerheid tenten, kookmateriaal en enkele maaltijden mee te nemen. En daarmee was er werk voor Ngima Dorji Sherpa, die onze groep versterkte als drager. We vormden dus een team van zeven, toen we op 31 december, einde van de ochtend werden uitgezwaaid door de uitgelaten leerlingen in Kakani.

Met zeer zonnig weer starten we de tocht. Die eerste dag zou in het teken komen te staan van de kloosters en stupa’s. Die ochtend vroeg bezochten we het verwoestte klooster van Kakani. Die middag passeerden we diverse stupa’s en telkens waren dit aangrijpende momenten; een enkele stond nog fier overeind, maar veelal lagen ze in puin. Vreselijk om te aanshouwen. Vlak voor Sermathang ligt het klooster Palri Radma Odsal Ling. Ook dat was deels verwoest, maar hier werd volop gewerkt aan de restauratie. De initiatiefnemer was er ook, een Nepalees die inmiddels in Amerika woont: “We hebben tien jaar gewerkt aan deze heilige plek. Maar ik ben dankbaar dat niét alles is verwoest, en we de heiligdommen weer kunnen opbouwen.” Hoe bewonderenswaardig. Over positief denken gesproken…

Met wat spetters arriveerden we na een paar uur lopen in Sermathang, met 2600 meter een mooie acclimatisatiehoogte voor de tweede nacht. Hoe zou het dorp erbij liggen? In het dorp van de school, Kakani, stond nog één huis overeind, de rest was vernield. Toch was de aanblik me daar meegevallen, misschien wel omdat een groot deel van de verwoestingen inmiddels was opgeruimd en afgevoerd. In Sermathang was het slikken; veel huizen lagen nog altijd in puin. We sliepen in Dorje Guest House, een stevig betonnen gebouw dat zo’n beetje als enige intact was gebleven. Daarmee was het ook de enige lodge van dit grote dorp. Die avond kwam nog een groep gasten binnen. Het bleken ambtenaren van het Ministerie van Onderwijs. We raakten met elkaar in gesprek en enthousiast vertelden we over onze mooie ervaring in Kakani. Maar ons verhaal viel in verkeerde aarde: “Hoe kan het dat wij niets van deze nieuwe school afweten?”, was het enige dat ze chagrijnig konden uitbrengen. Deze reactie blijkt tekenend voor de overheid.

De volgende dag, naar Tarkeghyang, kun je de gebruikelijke route (over de weg) volgen, maar ook kun je de hoge route over Yangri Danda nemen. Wij deden het laatste: een prachtige route door het bos en over de graat, waarbij je prachtig uitzicht krijgt op de bergreus Dorje Lakpa en het Jugal-massief. Op 3200 meter is er een prachtige kharka (weide) waar we, nog net voor de bewolking kwam opzetten, soep maakten en lunchten. Het dorp Tarkeghyang, is zo mogelijk nog meer getroffen dan Sermathang. Er is eigenlijk niets overeind blijven staan. Slechts een paar mensen wonen hier nog; allen in tijdelijke onderkomens. We waren er stil en verdrietig van. Ook de lodge Hotel Tarkeghyang was volledig verwoest, maar is inmiddels heropend; er is een nieuw houten gebouwtje neergezet met zinkplaten dak en 3 kamers. Wat een fantastische plek! Ruim, schoon, en gemoedelijk eten in de keuken met de familie, bij de warmte het vuur. De eigenaar was krachtig en optimistisch, en daar word je vanzelf ook blij van.

In Melamchigaon is de situatie als in Sermathang. De Eco-friendly lodge beschikte over de keuken en een kleine kamer met twee bedden; een ware homestay. Hier kwam het goed van pas dat we tenten bij ons hadden; een deel van de groep sliep onder het oranje doek. Vanaf Melamchi is het steil omhoog naar Tharepati, een prachtige route door het bos, waar we op de normale route belandden. De Sumchho Top Lodge was als enige herbouwd en open; een lodge, waar je, net als jaren geleden, met z’n allen een slaapruimte deelt (7 bedden). Niets mis mee en intiem! We ontmoetten er de eerste andere westerlingen: 2 Australische vrouwen. De dagen erna, over de nog altijd even prachtige Gosainkund, zouden we nog een handjevol mensen tegenkomen. Kortom NepalNOW moet luid en duidelijk verkondigd blijven worden!

De situatie ten noorden Tharepati is beter dan de omstandigheden ten zuiden. Er is minder verwoesting, en er zijn meer slaapplekken. In Cholangpati en Sing Gompa lijkt het bijna of er niets is gebeurd.
Conclusie: al met al kun je prima lodgen op deze tocht, mits je met een niet al te grote groep bent. Ondanks de beperkte voorzieningen werden we overal met open armen onthaald. Een welkom dat zo mogelijk nog warmer was, als voor 2015. Geweldig om de gastvrijheid in Nepal opnieuw zo te hebben mogen ervaren. Het was verder intens genieten van de geweldige omgeving en natuur, het lopen zelf en het veelal prachtige weer waarmee we gezegend waren. En niet te vergeten, hoe bijzonder was het om deze ervaring in Nepal te delen met Pieter, David en Roy. En opnieuw met Chhiree op te trekken. Nepal we love you!

——————————————————

Kakani (2000 m): 1 lodge geopend.

Nigale Bhanjyang (2500 m): de kleine teashop hier is open.

Sermathang (2600 m): 1 lodge open (Dorjé Guest House, geen schade).

Tarkeghyang (2600 m): 1 lodge open  (Hotel Tarkeghyang, volledig opnieuw gebouwd, zeer schoon, maar beperkte ruimte).

Nakote (2000 m): Zambala Guest House is open.

Melamchigaon (2500 m): 3 lodges open (waronder Eco-Friendly Home & Lodge).

Tharepati (3600 m): 1 lodge open (Sumchho Top Lodge). In het voorjaar van 2016 opent ook de lodge Tashi Delek haar deuren weer.

Gopte (3450 m): de lodge is hersteld, was echter dicht vanwege winterstop. Gaat na de winter weer open.

Phedi (3700 m): nauwelijks schade, en de twee aanwezige lodges zijn open.

Ayethang (4150 m): de enige lodge die hier staat werd op het moment dat wij passeerden hersteld; binnenkort weer toegankelijk!

Gosainkund (4350 m): de schade aan de lodges is hersteld. Gedurende de winter is 1 lodge open, in het voorjaar openen alle locaties hun deuren weer.

Laurebina (3900 m): grote schade. Er zijn hier 2 lodges open, simpel herbouwd, met beperkte plek.

Chalangpati (3600 m): nauwelijks schade en beide lodges zijn open.

Chandanbari / Sing Gompa (3400 m): schade zeer beperkt. Alle lodges zijn full-service geopend en de kaasfabriek draait! De gompa werd gerestaureerd terwijl we er waren.

Dursagang (2800 m): 1 lodge is open (MountainView Hotel).

Thulo Syabru (2200 m): diverse lodges zijn open. De schade is hier fors. Enkele gebouwen staan op instorten, en een groot deel van de bevolking leeft in tijdelijke onderkomens op hun landjes onder het dorp. De route naar Bambo (richting Langtang-dal) is verwoest. Dus wil je richting Langtang gaan, dan is het wenselijk om eerst af te dalen naar de brug van Syabrubensi (1450 m), en daar weer omhoog te klimmen naar de andere kant van de vallei, naar het dorp Khanjgim (2300 m). Voor de beschrijving van de situatie aldaar, zie het separate blog.

Syabrubensi en Dhunche: volop lodges geopend, bijna alle schade is hersteld.
Voor een update over Langtang: zie het aparte blogbericht Langtang.

N.B. Zelf waren wij op 25 april 2015, tijdens de aardbeving, in Thotungdanda (2100 m), op de ‘normaalroute’ in Helambu. Dit is even voorbij Chipling. Uit tweede hand heb ik begrepen dat lodges in Mulkharka, Kutumsang en Mangengoth weer open zijn. Check e.e.a van te voren voor Chisopani en Chipling. Het dorp Pati Bhanjyang is totaal verwoest.

Opening School Kakani Nepal

Terug uit de bergen! Hierbij verslag van de openingsceremonie van het nieuwe gebouw van de Shree Palchok School in Kakani (Sindhupalchowk, Helambu-gebied Nepal), mogelijk gemaakt door donaties aan de Stichting Topaspiraties.
Deze ceremonie woonden Henk en ik bij op 30 december jl., samen met Chhiree Sherpa, Roy Heiner, Pieter en David Hemels. Het was een hele happening, met leerlingen, ouders, leraren, de schoolraad en enkele politiek afgevaardigden. Er was zelfs aandacht van de pers (ABC Television); het schoolgebouw is het eerste aardbevingsbestendige prefab-gebouw dat volledig gebouwd is met Nepalese materialen. Eerder werd een dergelijk gebouw in de regio opgeleverd, gebouwd met bouwmateriaal uit India. Gezien de blokkades van afgelopen tijd aan de Indiase grens (er kon niets geimporteerd worden), was dit geen optie. Dit is het bewijs dat Nepal het ook zelf kan!
Vanzelf ging dat overigens niet: de laatste drie weken van december is er dag en nacht doorgewerkt om het gebouw gereed te hebben voor de 30e december. En dat is gelukt, met een geweldig resultaat! Vier nieuwe lokalen zijn neergezet, en gereed voor gebruik. Daarmee kan ongeveer de helft van de 160 leerlingen de noodonderkomens (van zink en wat tenten) verlaten.

Het was een unieke belevenis om de ceremonie mee te maken: een middagvullend programma met speeches, zang, gedichten en dans. Wij van onze kant boden de laatste financiele bijdrage aan, een hele stapel contante rupees. Totaal bedroeg de donatie de afgelopen maanden aan de school: € 28.000,- (op een totale begroting van het nieuwe gebouw van € 30.000,-). Verder konden we de school verblijden met twee topografische landkaarten (wereld en Azie), schriften en diverse sportmaterialen (voor voetbal, volleybal en badminton). Zeer dankbaar was het om de leerlingen tot slot persoonlijk een set kleurpotloden en een WakaWaka Light (de Give Ones via de verkoop bij de winkels van Kathmandu Outdoor) te kunnen overhandigen.

Met grote dank aan: alle donateurs, WakaWaka en Kathmandu Outdoor & Travel!
Voor updates en een overzicht van de besteding van alle donaties (ruim veertige mille begin januari 2016), zie het blog op de expeditiesite gurlamandhata.nl.

N.B. De ceremonie is op televisie uitgezonden tijdens het nieuws van 1 januari om 19 uur. Hier de link naar youtube:

WakaWaka naar Nepal

Katja Staartjes: “Over een week gaan Henk (Wesselius), Pieter Hemels, Roy Heiner, David Hemels en ik naar Nepal. We vertrekken de volgende ochtend direct richting Melamchi Pull en Kakani (2000 m) in het Helambu-gebied, ten noorden van Kathmandu. Die middag en de volgende ochtend zullen we de ‘inauguration ceremony’ bijwonen van de Shree Palchowk Secondary School, die wordt georganiseerd om de Stichting Topaspiraties en alle donateurs te bedanken voor de giften. Met deze donaties kan het nieuwe schoolgebouw worden gerealiseerd; hoe dankbaar is dat?! In dit aardbevingsbestendige gebouw (5 lokalen) kan binnenkort aan de helft van de 160 leerlingen les gegeven worden.

We zien er als team zeer naar uit om het resultaat in levende lijve te aanschouwen en de ceremonie bij te wonen. Heel bijzonder is verder, dat we de leerlingen van deze school kunnen verblijden met een WakaWaka Light. Voortkomend uit de samenwerking tussen WakaWaka, Kathmandu Outdoor en de Stichting Topaspiraties. Voor wie het niet kent: WakaWaka (‘Shine Bright’ in het Swahili) hanteert het principe buy one = give one. Dus iedereen die het zonnelampje of de zonnelader (de ‘power’) koopt, geeft er tegelijkertijd eentje weg in een ontwikkelingsland.
Specifiek bij Kathmandu Outdoor & Travel geldt: alle give-ones gaan naar Nepal via de Stichting Topaspiraties. Ik zie het als een groot voorrecht dat we deze lampjes mogen aanbieden in Kakani. Het was overigens nog een hele toer om de ‘give ones’ goed en wel te importeren; behalve WakaWaka, is onze vriend Chhiree Sherpa hier flink druk mee geweest. Maar het is gelukt!

Na de inauguratie ceremonie gaan we starten met onze korte trektocht. Via Tarkeghyang en Laurebina/Gosainkund (4600 m) zullen we naar Syabrubensi lopen, vlakbij het Langtang-dal. De laatste training hebben we achter de kiezen op de Veluwe, en het team is er na uren voorpret klaar voor! Ik zie er ongelooflijk naar uit om het land en Chhiree weer in de armen te sluiten. Er is niemand met wie ik afgelopen jaar zoveel mailcontact heb onderhouden. Hoe het land er verder werkelijk voor staat, gaan we aan den lijve ondervinden. ”

Aardbevingsbestendig gebouw

Ondanks alle logistieke uitdagingen, is de herbouw van de Shree Palchowk Secondary School in het Nepalese dorpje Kakani (in het Helambu-gebied) in volle gang! Dankzij de donaties aan de Stichting Topaspiraties is het mogelijk een aardbevingsbestendig gebouw neer te zetten: één bouwlaag prefab, met een metalen constructie. Het is een van de eerste scholen in Nepal, die op deze wijze wordt gebouwd.
De wederopbouw van het land gaat een stuk trager dan in eerste instantie gedacht; iedereen had verwacht dat er na de moesson met volle kracht herbouwd zou kunnen worden. Helaas is de werkelijkheid anders: door blokkades aan de zuidgrens met India, ligt de toevoer van medicijnen, gas, diesel etc. al circa twee maanden plat. Deze blokkades zijn veroorzaakt door de nieuwe grondwet die na zeven (!) jaar onderhandelen eindelijk afgelopen oktober werd aangenomen. Echter, deze grondwet is zeer slecht gevallen in het zuiden van het land: de etnische groep Madhesi wordt met deze grondwet achtergesteld t.o.v. andere etnische groepen. India voelt zich verwant met deze zuidelijke bevolkingsgroep en voilà; de reden van de blokkades. Bijzonder vervelend, want 70% van de Nepalese import komt over land uit India en de grensovergang bij Kodari is nog steeds niet heropend na de gigantische schade door de aardbevingen. De situatie begint steeds nijpender te worden in het Himalaya-land: er is inmiddels zo’n beetje gebrek aan alles en er wordt gesproken over een humanitaire ramp die zich voltrekt, met een schadepost die net zo groot is als die van de aardbeving zelf (miljarden dollars). Meer info via dit artikel van de BBC.

Vandaag kwam er echter een hoopvol bericht: de Nepalese regering lijkt in te zien dat het achterstellen van een bevolkingsgroep ongewenst is, en zij heeft aangegeven e.e.a. te willen herzien. India is nu met de volgende reactie gekomen: In a statement on Monday, India welcomed the Nepal government’s decision to amend the constitution to ensure proportional representation of Madhesi people in all state organs and delineation of electoral constituencies on the basis of population.”  Meer info via de Nepali Times.

Katja Staartjes en Henk Wesselius vertrekken volgende week met drie vrienden naar Nepal. Er zal een korte trektocht worden gemaakt, maar hoofddoel is het bezoek van de school in Kakani. Katja blijft nog een paar dagen langer vanuit haar rol als Goodwill ambassadeur. Morgen meer over deze reis.

N.B. Voor wie meer wil weten over de initiatieven van de Stichting Topaspiraties sinds de aardbeving van dit voorjaar: zie de blogs op de expeditiesite van dit voorjaar.

 

Actie boek Lopen over de grens

Op zoek naar een relatiegeschenk of een origineel cadeau voor Sinterklaas of Kerst? Koop Lopen over de grens – Great Himalaya Trail door Nepal, het meest recente boek van bergbeklimmer Katja Staartjes. Dit boek is het persoonlijke reisverslag van een 2000 kilometer lange voettocht door Nepal, die Katja maakte samen met Henk Wesselius en Chhiree Sherpa. Een spannend avontuur van jungle tot hooggebergte, vol bijzondere wendingen en ontmoetingen met de lokale bevolking. Het boek is bijzonder en luxe uitgegeven en telt maar liefst 468 pagina’s, waarvan 300 foto-pagina’s.
Tot 1 januari 2016 geldt via deze website de volgende actie: zonder meerkosten wordt bij het gesigneerde boek een streng boeddhistische gebedsvlaggetjes aangeboden. Deze Nepalese vlaggetjes zijn op 17 november j.l. in Kathmandu persoonlijk door een lama gezegend (met dank aan onze vriend Chhiree Sherpa)!
Het ophangen van de vlaggetjes brengt voorspoed, zowel voor de koper als de omgeving. En naar wij hopen ook in Nepal zelf; het Himalaya-land heeft voorspoed zo hard nodig! bij de wederopbouw na de aardbeving van afgelopen voorjaar.
Met uw aankoop ondersteunt u trouwens de wederopbouw van een school in het berggebied Helambu (even ten noorden van Kathmandu): van elk boek dat verkocht wordt via Katja Staartjes Inspiratie, gaat € 2,- naar dit project (via Stichting Topaspiraties).

Lopen over de grens – prijs € 35,95 (geen verzendkosten binnen Nederland).
Via deze link meer informatie over het boek. Je kunt het ook digitaal bekijken.

 

Aandacht voor Nepal

Nepal staat te springen om toeristen: dit brengt de broodnodige inkomsten om het Himalaya-land weer echt op te bouwen na de aardbeving van april 2015. In september, na de moesson, werd de campagne NepalNOW gelanceerd, die het land weer in een positief daglicht moet brengen.
Dat was ook de reden dat de drie Mount Everest beklimmers René de Bos, Wilco van Rooijen en Katja Staartjes in oktober de handen ineen sloegen. In samenwerking met Snow Leopard Adventures, de Nepal Development Academy en de Nepal Tourism bord zouden de drie bergbeklimmers een bijzondere 10-daagse reis naar Nepal organiseren. Een en ander zou plaatsvinden in januari 2016.
Het was de bedoeling om een aantal culturele hoogtepunten te bezoeken en een 3-daagse trektocht te maken. Daarnaast zou de Aamaghar Academy bij Pokhara bezocht worden; een project waarin kansarme kinderen worden ondersteund. Dit project zou met deze reis ook financieel worden ondersteund. De reis zou een PR-filmpje voor Nepal moeten opleveren, naast de nodige publiciteit.

Deze week hebben we echter moeten besluiten om het project af te blazen. Zeer spijtig. Reden is de instabiele politieke situatie van Nepal op dit moment, waardoor de logistiek in het land al weken plat ligt. India is het niet eens met de nieuwe grondwet in Nepal (waardoor een bevolkingsgroep uit het zuiden van Nepal wordt achtergesteld, net als vrouwen) , en dus is de grens al weken geblokkeerd. Het gevolg is dat bijna de complete toevoer van medicijnen, voedsel en brandstof (om te koken en te rijden) stil ligt. Kortom, een slechte periode om het land nu in de schijnwerpers te zetten.
Let wel: het land heeft nog steeds toeristen en ambassadeurs nodig. Maar het moment om nu PR voor het land te maken, is niet bepaald ideaal. We bekijken in hoeverre er een mogelijkheid is om het project later op te pakken.
N.B. Katja Staartjes zal eind december zelf wel naar Nepal afreizen om polshoogte te nemen hoe het land erbij staat. Verder wordt een wederopbouw-project bezocht en een korte trektocht gemaakt.

Nepal NOW !

Op 14 oktober werd door de NKBV in samenwerking met het Nepalese consulaat een benefietavond georganiseerd. Daar werd tevens, in aanwezigheid van Lilianne Ploumen, de Nederlandse Nepal Now campagne gelanceerd. Doel van de campagne is het toerisme in Nepal weer vlot te trekken. Als gevolg van de negatieve beeldvorming na de aardbeving van 25 april is het aantal toeristen naar Nepal meer dan gehalveerd. Het Himalaya-land is voor een belangrijk deel afhankelijk van het toerisme; zes toeristen in Nepal betekent één baan voor een Nepalees. En met de start van het hoogseizoen in de Nepalese Himalaya, is juist nu hét moment om Nepal te bezoeken.

Goed nieuws is het per 12 oktober aangepaste reisadvies voor Nepal: alle gebieden met uitzondering van Langtang en Manaslu zijn weer normaal toegankelijk. Fijn, dat dit nu erkend wordt door Buitenlandse Zaken, want een aantal gebieden is landschappelijk niet/nauwelijks geraakt door de aardbeving: Far West, Dolpo, Mustang, Annapurna, en het hele oosten (Makalu/Kanchenjunga). Het Everest-gebied heeft zich in de tussentijd praktisch volledig hersteld. Voor Helambu, Ganesh en Rolwaling dient pal voor vertrek goed geïnformeerd te worden naar de omstandigheden. De eerste tijd is waarschijnlijk nog de flexibiliteit van een tent vereist.

De Nepal Now campagne is eind augustus in Nepal gelanceerd via social media en de website www.nepal.org. Doel is het verstrekken van up-to-date informatie voor en door reizigers. Mensen worden verder opgeroepen zich te posten via ‘I am going to Nepal’ of ‘I am in Nepal NOW’. Nederland haakt aan bij de internationale campagne, en wordt hier ondersteund door de NKBV en het CBI (Centrum Bevordering Import ontwikkelingslanden. De komende maanden zal er via de vakantiebeurs en de bergsportdag van de NKBV (16 maart) extra aandacht zijn voor land en campagne. Verder wordt van 9 t/m 18 januari een reis naar Nepal georganiseerd door Réne de Bos, Wilco van Rooijen en Katja Staartjes. Doel is: promotie van het land en terugkomen met een aantal extra Nepal-ambassadeurs. Meer informatie: www.nkbv.nl/nepal

Blog151015_NepalNOW-campagne-met-minister-Ploumen_900

Film EVEREST

Katja Staartjes: “Onlangs is de film EVEREST uitgekomen, van de IJslandse regisseur Kormakur. Het is een geromantiseerde film over het waargebeurde Everest-drama van 1996. Hierover zijn verschillende boeken verschenen waaronder Into Thin Air van John Krakauer. Ik krijg veel vragen over de film…
Ik vind het een indrukwekkende film. Geweldig, de 3D-opnamen van de Everest zelf en de omgeving. Een beetje alsof ik de beklimming zelf opnieuw maakte; in 1999 klom ik via dezelfde route (de Nepalese kant, via zuid-oostgraat) naar de top. De scenes met de klimmers zijn duidelijk op een andere plek opgenomen, maar toch is het knap weergegeven.
Al met al laat de film wel een negatief beeld achter van de bergsport op Everest. En dat klopt grotendeels ook. Als eerste zou ik willen stellen dat de film ‘Everest’ niet representatief is voor de bergsport. Zoals ook het daadwerkelijk klimmen op de hoogste berg ter wereld niet representatief is voor de bergsport. Helaas is op Everest (op de twee normaalroutes) bijna alles vercommercialiseerd, en het wordt helaas alleen maar erger. Zoals dat ook het geval is op de Mont Blanc. Alleen daar is de invloed van de hoogte minder desastreus op het menselijk lichaam.

Vraag blijft staan: komt dit verhaal overeen met de werkelijkheid? Ja, behoorlijk. Ik was uiteraard niet bij de expeditie van 1996, waarin dit verhaal speelt. Ik vind echter dat veel aspecten van het commerciele klimmen op Everest (georganiseerd/geleid door een betaald bureau/gidsen) goed in beeld worden gebracht:

  • De invloed van de commercie en competitie tussen de teams: de noodzaak publiciteit te hebben, en daarin goed voor de dag willen komen met zoveel mogelijk topsucces. Beter willen presteren dan de ‘concurrent’. Dit is overigens in andere sporten niet anders, alleen in 1996 was dit iets nieuws in het klimmen op Mount Everest. Gezien de grote risico’s van de beklimming brengt dat extra nadelen mee.
  • De verschillen tussen de expeditie-outfitters. Rob Hall (Adventure Consultants) versus Scott Fischer (Mountain Madness), waarbij de laatste ervan uitging dat je zelfstandig moet kunnen functioneren op de berg.
  • Dat ook gidsen en topklimmers last kunnen krijgen van extreme hoogteziekte; dit wordt Scott Fischer fataal.
  • Dat er klimmers op Everest komen, die daar qua klimervaring niet thuis horen. Dit is een kwalijke zaak, maar helaas wel de waarheid. En het wordt steeds pregnanter met het verder toenemen van de drukte de laatste jaren. Overigens ingewikkeld hoe je dit zou moeten reguleren: wie wel en niet weigeren? En wie beslist dat?
  • Door de aanwezigheid van meerdere teams, de noodzaak om onderling afspraken te maken over de logistiek. Rob Hall nam hiertoe het initiatief, wat nieuw was in het expeditie-klimmen. Het Zuid-Afrikaanse team haakte hierop af. Inmiddels is afstemming gemeengoed geworden op de bekende achtduizenders, en met name op Mount Everest. Hier worden ook kostenafspraken over gemaakt.
  • De kracht van een storm op hoogte.
  • Hoe lastig het is om de logistiek goed voor elkaar te hebben hoog op de berg: wachten op touw; iedereen functioneert slecht, dus je vergeet snel wat is afgesproken. En het is een gigantische klus om vast touw aan te brengen (tegenwoordig wordt dit door de Sherpa’s gedaan en pas daarna mogen Westerse klimmers omhoog). Ook de logistiek rondom zuurstof maakt duidelijk hoe lastig dit te organiseren is op hoogte. En als klimmers zonder komen te zitten, hebben de meesten een gigantisch probleem. Zelf zou ik overigens willen pleiten voor stoppen van zuurstofgebruik op achtduizenders, maar dat is een separate discussie en commercieel niet haalbaar (daarop haakt bijna iedereen af).
  • Tot slot, de kracht van de liefde. En daarbij de pijn, die hoort bij verlies. Het verlies van klimmers die er zelf voor kiezen naar Everest te gaan en het risico dus bewust nemen.

Overdreven in de film zijn scènes waarin gedanst wordt in het basiskamp en alcohol gedronken. Ook lijken de karakters van Scott en Rob tbv de film uitvergroot.
Verder wordt de indruk gewekt dat deelnemers zelf nog niets weten van het effect van de hoogte, door een soort van college terplekke. Dat gaat me veel te ver, alhoewel ik denk dat deze keuze gemaakt is om de ‘onwetende kijker’ te tonen wat zuurstoftekort met je doet.

Kijkende naar de invloed van de hoogte op het menselijk lichaam, vind ik eea. behoorlijk uitgewerkt: je functioneert simpelweg zeer slecht boven 7500 meter, de ‘zone des doods’. Sterker nog, in werkelijkheid klimmen we de laatste paar honderd meter op de berg nog langzamer; je staat veelal over je pickel gebogen om je op te maken voor de volgende stap. Zo’n 100 meter per uur is de normale snelheid, zonder grote tegenvallers als diepe sneeuw. In de film zie je mensen verder met open jas en bloot gezicht met elkaar praten, wat gezien kou, wind en massaal zuurstofgebruik bijna niet voorkomt. Deze keuze is trouwens begrijpelijk, want anders is er qua gezichtsuitdrukking niets in beeld te brengen.

Wat ontbreekt in de film: de cruciale rol van de Sherpa’s in de expeditie, zowel in het basiskamp als op de berg. Dit is ook wat de weduwe van Rob Hall betreurt. Regisseur Kormakur geeft hierop als weerwoord dat het simpelweg niet lukte om alles in deze 2 uur durende film te ‘stoppen’. Dat kan ik wel begrijpen gezien de hoeveelheid informatie, feiten en mensen die nu al in de film voorkomt, maar toch is het een tekortkoming.

Waarom het uiteindelijk zo ontzettend mis kon gaan op het einde van de film? Dat is ontegenzeggelijk ‘te ver over de grens gaan’. Deelnemer Doug, die allang had moeten omkeren omdat hij te zwak was. Maar ook voor expeditieleider Rob Hall, die voor zijn klant (of de roem?), de absolute deadline qua omkeertijd overschrijdt. Voor gids Scott Fischer, die over zijn persoonlijk grenzen gaat (omdat hij niet achter wil blijven op zijn concurrent Rob?). En dan uiteindelijk de allesverwoestende storm, die het voor de afdalers onmogelijk maakt het kamp terug te vinden.
Het maakt eens te meer duidelijk dat je Everest niet kunt bedwingen; de berg en de natuur hebben altijd overwicht. Wij mensen zijn slechts nietige wezens. En als je daar als klimmer niet goed op inspeelt en niet goed naar binnen kijkt, betaal je een hoge prijs.

Persoonlijk verafschuw ik commercie en drukte op een berg. Toch ben ook ik gevallen voor de aantrekkingskracht van de Chomolungma (moedergodin van de aarde), zoals Everest wordt genoemd. Het blijft de hoogste berg ter wereld. Ik heb geluk gehad dat de drukte in 1999 nog relatief beperkt was: op 13 mei klommen we met ruim twintig klimmers naar de top. Toen ik de beroemde Hillary Step beklom was ik zelfs alleen. Op de top stonden we met een man of acht, prachtig om dit moment te hebben kunnen delen.
Voor mij was het een absoluut hoogtepunt en voorrecht om op de kroon van Chomolungma te hebben mogen staan. Ik heb veel aan Everest te danken. En ik heb mijn klimervaring kunnen uitbreiden om op gegeven moment zelfstandig expedities te ondernemen. Naar bergen waar het geen commercieel circus is. Over de hele wereld zijn zoveel prachtige bergen, in alle soorten en maten. Kortom er blijven altijd uitdagingen en dromen te over voor iedere klimmer! Of je de Everest nu wel of niet hebt beklommen.

N.B. Naschrift: in mei 2016 werd ik benaderd door NOS op 3, om een bijdrage te leveren de tocht naar de top van Everest in beeld te brengen. Zie het betreffende blog op deze website.

Blog151001_Everest_KatjaStaartjes_900

Startsein bouw school Nepal

In Kakani (Helambu, 2070 meter) is de afgelopen weken hard gewerkt om de verwoeste gebouwen van de Shree Palchowk Secondary School te slopen; de grond is inmiddels vrijgemaakt. Op 22 september is het startsein gegeven voor de herbouw. Mogelijk gemaakt dankzij alle giften aan de Stichting Topaspiraties, geweldig! Er was een boeddhistische ceremonie met de plaatselijke lama, leraren, leerlingen, schoolbestuur en diverse dorpelingen. Als afsluiting van het ritueel zuiverde de lama de grond door er water over uit te sprenkelen.
Vooralsnog wordt gestart met de bouw van één aardbevingsbestendig schoolblok van 5 lokalen en een opslag. De wens is een tweede blok neer te zetten; daarvoor wordt nog gezocht naar de noodzakelijke extra gelden. Verder zijn we op het moment in gesprek met een NGO om de krachten te bundelen.
Tot de bouw klaar is wordt in Kakani lesgegeven in de tijdelijke tenten en zinkplaten bouwsels. De regen mindert, en er komt eindelijk zicht op helder en zonnig weer! En daarmee ook op inkomsten van passerende wandelaars, die hard nodig zijn.

Giften worden nog steeds in grote dankbaarheid ontvangen! Alle bedragen komen voor 100% terecht bij de wederopbouw in Nepal. Nieuwe giften gaan In eerste instantie naar de school in Kakani. We houden verder de mogelijkheid open om de wederopbouw van het Langtang-dal (Kyangjin Gompa, de oorspronkelijk beoogde bestemming) te ondersteunen. Maar het is nog steeds wachten op een duidelijk plan voor de wederopbouw van dit dal.

Donaties kunnen worden overgemaakt op bankrekening NL38 INGB 0009358478 tnv Stichting Topaspiraties. Bij voorbaat heel veel dank!

Nepal Goodwill Ambassadeur

Katja Staartjes is door de Nepalese overheid benoemd tot Goodwill Ambassadeur voor het Himalaya land. Deze eer valt te beurt aan 17 internationale klimmers en bergsporters, waaronder Reinhold Messner, Peter Hillary, Jamling Tenzing, Junko Tabei, Ed Viestures, Edurne Passaban en Ralf Dujmovits.

Er wordt van deze groep bergsporters verwacht dat zij een positieve bijdrage leveren aan de wederopbouw van Nepal, met name door mensen te stimuleren om naar het Himalaya-land te komen. Katja is vereerd met deze benoeming.
Meer info via de website NepalNOW

Blog150715_GoodwillAmbassador_katjastaartjes_IMG0324_900

Steun Nepal!

Help Nepal! Ondersteun het land en de getroffenen bij noodhulp en om de aardbevingen van 25 april en 12 mei jl. te boven te komen. Dat kan via de landelijke actie op giro 555.
Ook kunt u Nepal rechtstreeks steunen via Katja Staartjes en Stichting Topaspiraties.

Via deze stichting wordt een bijdrage geleverd aan:
– de noodhulp voor de geëvacueerden uit het Langtangdal en kinderen van de Sapta Gandaki Boarding School die beide ouders bij de aardbeving hebben verloren;
– de wederopbouw van het dorp Kyangjin Gompa (3700 m) in het Langtang-dal
– de wederopbouw van het uit acht huizen bestaande gehucht Teka (bij Ghat in het Khumbu-gebied, even voorbij Lukla).

Lees meer op de expeditie-website van Katja en Henk (www.gurlamandhata.nl) en specifiek het blog van 28 april over de donatie-mogelijkheden.
Donaties kunnen worden overgemaakt op bankrekening NL38 INGB 0009358478 tnv Stichting Topaspiraties. Bij voorbaat heel veel dank!

Aardbeving – Einde expeditie

Eigenlijk voor de expeditie goed en wel was begonnen, is deze geëindigd. Katja en Henk vertrokken op 20 april naar Nepal, voor een kleinschalige expeditie naar Gurla Mandhata (7694 m) in West-Tibet. Na een acclimatisatietocht in Helambu zouden ze op 2 mei vanuit Kathmandu naar Tibet rijden. Zo ver is het niet gekomen: op 25 april was er de verwoestende aardbeving van 7,8 op Richter. Een groot drama voor Nepal en alle getroffenen.
Katja en Henk bevonden zich op 80 km van het epi-centrum in een van de zwaarst getroffen gebieden.

Persoonlijk hadden zij een engel op hun schouder. Wel zijn diverse Nepalese vrienden van Katja en Henk zwaar geraakt, doordat gezinsleden zijn overleden, vee is omgekomen en huizen totaal verwoest. De nabijheid van de ramp en het leed, en hun betrokkenheid bij het land, maakt dat Katja en Henk zich inzetten voor een donatie-actie. Zij komen terug naar Nederland op 8 mei aanstaande.

Meer informatie op de expeditiewebsite www.gurlamandhata.nl
Updates over de donatie-actie verschijnen op het expeditieblog.

Blog150428_1_ExpeditieAfgebroken_katjastaartjes_IMG0275_900

Aardbeving – Einde expeditie

Eigenlijk voor de expeditie goed en wel was begonnen, is deze geëindigd. Katja en Henk vertrokken op 20 april naar Nepal, voor een kleinschalige expeditie naar Gurla Mandhata (7694 m) in West-Tibet. Na een acclimatisatietocht in Helambu zouden ze op 2 mei vanuit Kathmandu naar Tibet rijden. Zo ver is het niet gekomen: op 25 april was er de verwoestende aardbeving van 7,8 op Richter. Een groot drama voor Nepal en alle getroffenen.
Katja en Henk bevonden zich op 80 km van het epi-centrum in een van de zwaarst getroffen gebieden.

Persoonlijk hadden zij een engel op hun schouder. Wel zijn diverse Nepalese vrienden van Katja en Henk zwaar geraakt, doordat gezinsleden zijn overleden, vee is omgekomen en huizen totaal verwoest. De nabijheid van de ramp en het leed, en hun betrokkenheid bij het land, maakt dat Katja en Henk zich inzetten voor een donatie-actie. Zij komen terug naar Nederland op 8 mei aanstaande.

Meer informatie op de expeditiewebsite www.gurlamandhata.nl
Updates over de donatie-actie verschijnen op het expeditieblog.

Blog150428_1_ExpeditieAfgebroken_katjastaartjes_IMG0275_900